Ostatnie doniesienia medialne wskazują na okoliczności rodzące realne ryzyko instrumentalnego wykorzystania pionu wojskowego prokuratury do realizacji celów politycznych. Nieodpowiedzialne wykorzystywanie instytucji państwowych, w tym organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla demokratycznego porządku i bezpieczeństwa państwa. W Polsce, będącej krajem przyfrontowym w obliczu zagrożeń hybrydowych, takich jak destabilizacja na granicy polsko-białoruskiej, na granicy zachodniej, czy też nasilające się akcje sabotażowe na terenie całego kraju, niezależność oraz sprawność działania instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo jest absolutnie kluczowa. Wobec utrzymującego się stanu zagrożenia zewnętrznego i wewnętrznego pion wojskowy prokuratury nie może być wykorzystywany do ataków na kluczowe komponenty systemu obronności państwa, takie jak Ministerstwo Obrony Narodowej, czy Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, a pośrednio także Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – Zwierzchnik Sił Zbrojnych. Wpływa to bowiem negatywnie na stabilność państwa i jego pozycję w strukturach NATO.
Według informacji medialnych, pion wojskowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie skierował akt oskarżenia przeciwko Mariuszowi Błaszczakowi, byłemu Ministrowi Obrony Narodowej, zarzucając mu przekroczenie uprawnień poprzez odtajnienie fragmentów „Planu Użycia Sił Zbrojnych RP WARTA” w 2023 roku. Oskarżenie to, jak również zarzuty wobec Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Sławomira Cenckiewicza, budzą poważne wątpliwości, głównie w zakresie ewentualnej motywacji politycznej. Działania te wpisują się w szerszy kontekst aktualnego wykorzystywania prokuratury do dyskredytacji przeciwników politycznych (Baranowska, K. (2025). Obrona na linii Wisły i zarzuty dla Błaszczaka. Interia. Dostęp: 25.08.2025, https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-obrona-na-linii-wisly-i-zarzuty-dla-blaszczaka-wyjasniamy-o,nId,21322593). Podkreślenia wymaga, że działania pionu wojskowego prokuratury powinny opierać się na rzetelnej analizie materiału dowodowego, przy uwzględnieniu oddziaływania tego rodzaju aktywności na stan bezpieczeństwa narodowego. W żadnym zakresie nie powinny służyć bieżącym interesom politycznym, co mogłoby podważać wiarygodność całej prokuratury jako instytucji powołanej do strzeżenia praworządności. Tego rodzaju działania niosą ze sobą ryzyko nie tylko destabilizacji system obronności, ale również osłabienia zaufanie społecznego do systemu organów państwowych.
Polska, jako państwo przyfrontowe, stoi w obliczu licznych zagrożeń hybrydowych, w tym bezpardonowych ataków na granicę polsko-białoruską, gdzie odnotowano liczne przypadki użycia przemocy przez nielegalnych migrantów (tkwl/PAP/X. (2024). Prokuratura ściga żołnierzy! Błaszczak: Pomylono priorytety. wPolityce.pl. Dostęp: 25.08.2025, https://wpolityce.pl/polityka/701081-prokuratura-sciga-zolnierzy-blaszczak-pomylono-priorytety). W tych szczególnych warunkach pełna transparentność, stabilność i niezależność instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, takich jak pion wojskowy prokuratury, jest niezbędna. Instrumentalizacja tego komponentu prokuratury do celów politycznych prowadzić może do osłabienia zdolności państwa do skutecznego reagowania na zagrożenia zewnętrzne, takie jak szpiegostwo czy wewnętrzne, jak zdające się ostatnio przybierać na sile akcje sabotażowe.
Działania te mogą mieć również katastrofalny wpływ na współpracę Polski w ramach NATO. Nie należy tracić z pola widzenia, że wszelkie kontrowersje wokół śledztwa prowadzonego przez pion wojskowy prokuratury mogą zostać wykorzystane przez wrogie służby wywiadowcze, co automatycznie osłabia pozycję Polski jako wiarygodnego sojusznika (Komunikat w sprawie aktu oskarżenia przeciwko byłemu Ministrowi Obrony Narodowej. (2025). gov.pl. Dostęp: 25.08.2025, https://www.gov.pl/web/po-warszawa/komunikat-w-sprawie-aktu-oskarzenia-przeciwko-bylemu-ministrowi-obrony-narodowej-oraz-szefowi-biura-bezpieczenstwa-narodowego-i-innym-osobom-w-sledztwie-dotyczacym-ujawnienia-fragmentow-planu-uzycia-sil-zbrojnych-rp-warta). Ponadto, publiczne podważanie autorytetu podmiotów kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania systemu obronności, takich jak były Minister Obrony Narodowej, czy aktualny Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, negatywnie wpływa na morale żołnierzy oraz zaufanie sojuszników do polskiej polityki bezpieczeństwa.
Warto przy tym podkreślić, że Zastępca Prokuratora Generalnego ds. Wojskowych, Tomasz Janeczek, został bezprawnie odsunięty od nadzoru nad pionem wojskowym prokuratury, co znacząco osłabiło jego skuteczność (Informacja w sprawie wniosku o odwołanie z funkcji Zastępcy Prokuratura Generalnego ds. Wojskowych prokuratora Tomasza Janeczka. Dostęp: 25.08.2025, https://www.gov.pl/web/prokuratura-krajowa/informacja-w-sprawie-wniosku-o-odwolanie-z-funkcji-zastepcy-prokuratury-generalnego-ds-wojskowych-tomasza-janeczka). Prokurator Prokuratury Krajowej Tomasz Janeczek, jako doświadczony śledczy, zapewniał wnikliwy, kompleksowy oraz w pełni profesjonalny nadzór nad postępowaniami dotyczącymi przestępstw przeciwko bezpieczeństwu państwa, w tym poważnych oszustw przetargowych, czy aktów szpiegostwa. Jego odsunięcie, dokonane bez merytorycznego uzasadnienia, wskazuje na polityczne motywacje, przyczyniając się do destabilizacji pionu wojskowego prokuratury w okresie rosyjskiej agresji na państwo sąsiednie.
Brak odpowiedniego nadzoru skutkuje ograniczeniem efektywności w zwalczaniu kluczowych przestępstw, takich jak wyłudzania środków przeznaczonych na obronność, niegospodarność w sektorze obronnym, korupcja, czy działania szpiegowskie i to w okresie zintensyfikowania procesów dozbrajania, doposażania sił zbrojnych, jak też dynamicznej rozbudowy oraz modernizacji baz wojskowych. Dostępne dane statystyczne wskazują, że w latach 2018–2021 pion wojskowy prokuratury odgrywał istotną rolę w ściganiu tego rodzaju przestępstw (Wąsik, D. (2022). Wojskowy pion Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej w ujęciu historycznym i współczesnym. Prokuratura i Prawo, 2022/7-8. Dostęp: 25.08.2025, https://www.gov.pl/attachment/fc494921-b442-4eaa-b165-6351f3cecc85). Bezprawne, nieznajdujące precedensu odsunięcie Zastępcy Prokuratora Generalnego Tomasza Janeczka od pełnienia funkcji i brak jego następcy o porównywalnych kompetencjach w dłuższej perspektywie rodzi ryzyko pogłębienia chaosu organizacyjnego i obniżenia morale w pionie wojskowym, a nadto zdolności operacyjnych tego szczególnego komponentu prokuratury.
Instrumentalne wykorzystywanie pionu wojskowego prokuratury do celów politycznych stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, zwłaszcza w warunkach nasilających się i nieustannie ewoluujących zagrożeń hybrydowych oraz dla pozycji Polski jako partnera Stanów Zjednoczonych Ameryki w ramach NATO. Ataki na byłego szefa resortu obrony narodowej i obecnego Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, w połączeniu z bezprawnym odsunięciem od pełnienia funkcji Zastępcy Prokuratora Generalnego ds. Wojskowych Tomasza Janeczka, bez wątpienia osłabiają system obronności Rzeczypospolitej Polskiej, destabilizują współpracę z USA i NATO oraz narażają Polskę na groźne działania sabotażowe oraz na infiltrowanie sektora obronnego w ramach akcji szpiegowskich. Wobec powyższego zachodzi bezwzględna konieczność natychmiastowego przywrócenia prokuratora Prokuratury Krajowej Tomasza Janeczka na stanowisko Zastępcy Prokuratora Generalnego ds. Wojskowych w celu odbudowy niezależności i skuteczności pionu wojskowego prokuratury. Tylko w ten sposób możliwe jest zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa państwa w obliczu współczesnych wyzwań przed którymi stoi polska prokuratura w warunkach agresji rosyjskiej na Ukrainę.