Jako prokuratorzy ze stowarzyszenia Ad Vocem, skupiającego doświadczonych śledczych, bezpośrednio zaangażowanych w walkę z przestępczością, w tym również zagrażającą dobru małoletnich, oceniamy decyzję Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Karola Nawrockiego o zawetowaniu nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tzw. „lex Kamilek”) jako słuszną. Stanowi ona przykład odpowiedzialnego przywództwa, które stawia na pierwszym miejscu bezpieczeństwo dzieci, a nie administracyjne uproszczenia. Prezydent Nawrocki, podzielając zastrzeżenia Rzecznika Praw Dziecka, wykazał się głębokim zrozumieniem m.in. realiów prokuratorskich, gdzie każde poluzowanie mechanizmów weryfikacji może otworzyć drzwi do nadużyć, a w konsekwencji utrudnić efektywne ściganie sprawców.
Zauważyć należy, iż Rzecznik Praw Dziecka, w swojej negatywnej opinii przedłożonej Prezydentowi, trafnie wskazała na kluczowe ryzyka nowelizacji, które mogłyby obniżyć standardy ochrony dzieci wprowadzone po tragicznej śmierci Kamilka z Częstochowy w 2023 r. Zastąpienie obligatoryjnych zaświadczeń z Krajowego Rejestru Karnego oświadczeniami składanymi pod groźbą odpowiedzialności karnej, zniesienie obowiązku podwójnej weryfikacji, przykładowo przez szkoły wobec trenerów już sprawdzonych przez kluby sportowe oraz zwolnienie pewnych grup zawodowych, jak policjanci czy adwokaci, z tych wymogów – to zmiany, które w praktyce mogłyby umożliwić osobom skazanym za poważne przestępstwa, takie jak zabójstwa, handel ludźmi, groźby karalne, bądź wykorzystanie seksualne dzieci, kontakt z małoletnimi. Jak podkreśliła Rzecznik, takie oświadczenia nie podlegałyby realnej weryfikacji, co stwarzałoby rzeczywiste zagrożenie dla bezpieczeństwa dzieci, naruszając tym samym fundamentalne rozwiązania ochronne, ustanowione w latach 2016 i 2023.
Z perspektywy prokuratorskiej, te zastrzeżenia są w pełni uzasadnione doświadczeniem wyniesionym z sal sądowych. My prokuratorzy codziennie spotykamy się z przypadkami, gdzie sprawcy ukrywają swoją przeszłość kryminalną, a oświadczenia, nawet składane pod groźbą odpowiedzialności karnej, nie stanowią wystarczającej gwarancji ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Przedmiotowa nowelizacja mogłaby utrudnić efektywną eliminację potencjalnych zagrożeń i osłabić działania prewencyjne w obszarze zwalczania przestępczości seksualnej wobec dzieci. Prezydent RP Karol Nawrocki, w pełni zasadnie zawetował kwestionowaną ustawę, dzięki czemu zapobiegł temu ryzyku, podkreślając zarazem, że nie wyraża zgody na obniżanie standardów ochrony praw dzieci kosztem zniesienia pewnych utrudnień natury administracyjnej. Podzielamy powyższe stanowisko przez wzgląd na fakt, że misją naszego stowarzyszenia pozostaje walka o rozwój instytucji prawnych służących ochronie ofiar przestępstw. Wyrażamy jednocześnie sprzeciw wobec ich bezpośredniego, bądź zakamuflowanego redukowania.
Decyzja Prezydenta to przejaw odpowiedzialności za Polskę oraz aktywny krok w kierunku wzmocnienia zaufania do najwyższych organów władzy państwowej. W kontekście naszych doświadczeń prokuratorskich, prezydenckie weto utrzymuje wysoki standard weryfikacji. Zachowanie obowiązku zaświadczeń z rejestru karnego i podwójnego sprawdzania gwarantuje, że placówki edukacyjne, sportowe, jak też opiekuńcze będą miały pewność co do statusu osób kontaktujących się z dziećmi. Zapobiega to sytuacjom, gdzie przykładowo cudzoziemcy, czy też goście zaproszeni na zajęcia mogliby unikać kontroli, co Rzecznik słusznie uznała za absolutnie nieakceptowalne.
Prezydent Nawrocki, powołując się na opinię RPD wybranej przez obecną większość parlamentarną, pokazał, że polityka nie przesłania mu dobra publicznego. Takie postępowanie buduje mosty ponad podziałami, co z perspektywy naszego środowiska prokuratorskiego, często narażonego na presje polityczne, jest godne najwyższego uznania.
Przedmiotowe weto podkreśla, że ułatwienia administracyjne, jak zniesienie opłat za zaświadczenia dla wolontariuszy, czy studentów, nie mogą zostać wprowadzone kosztem bezpieczeństwa tych, którzy zasługują na wzmożoną ochronę prawną. Jako prokuratorzy stowarzyszenia Ad Vocem, widzimy w tym echo naszych apeli o priorytetowe traktowanie ochrony małoletnich, co ostatecznie sprzyja zapobieganiu przestępstwom na ich szkodę.
Prezydent RP Karol Nawrocki, podejmując to weto – siódme od objęcia urzędu 6 sierpnia 2025 r. – udowodnił, że w obszarze kształtowania polskiego systemu prawnego jest silnym liderem, konsekwentnym i empatycznym, stawiającym na merytorykę ponad populizmem. W oczach prokuratorów, ta decyzja nie tylko chroni dzieci, ale też wzmacnia cały system sprawiedliwości, czyniąc Polskę bezpieczniejszym miejscem dla najmłodszych.
Zdecydowana i odważna postawa Pana Prezydenta powinna stanowić wzór odpowiedzialności instytucjonalnej oraz źródło inspiracji dla pozostałych organów władzy państwowej w ich bieżącej pracy na rzecz doskonalenia systemu prawnego oraz urzeczywistnienia zasad sprawiedliwości na terytorium państwa polskiego.