Zawieszenie Zastępcy Prokuratora Generalnego Michała Ostrowskiego, które miało miejsce 10 lutego 2025 roku na mocy decyzji Prokuratora Generalnego Adama Bodnara, a następnie przedłużone na kolejne sześć miesięcy postanowieniem Sądu Dyscyplinarnego przy Prokuratorze Generalnym z 5 sierpnia 2025 roku, wywołało szeroką debatę w środowisku prawniczym oraz w przestrzeni publicznej. Decyzja ta, uzasadniana rzekomym naruszeniem procedur administracyjno-technicznych towarzyszących wszczęciu śledztwa w sprawie zamachu stanu, nie dość, że jest niezgodna z prawem, to rodzi też istotne konsekwencje dla funkcjonowania polskiego systemu wymiaru sprawiedliwości.
Zastępca Prokuratora Generalnego Michał Ostrowski, jako były Dyrektor Departamentu do Spraw Przestępczości Gospodarczej w Prokuraturze Krajowej, odegrał kluczową rolę w koordynowaniu działań przeciwko tzw. „dzikiej reprywatyzacji” oraz mafiom VAT-owskim, które stanowiły jedne z najpoważniejszych wyzwań dla polskiego systemu gospodarczego w ostatnich dekadach. Jego wybitne doświadczenie, niezrównana determinacja i znaczna skuteczność w zwalczaniu przestępczości ekonomiczno-finansowej były powszechnie uznawane. Odniósł szereg sukcesów w obszarze budowy nowoczesnego oraz efektywnego departamentu do walki z tego typu przestępstwami na szczeblu centralnym.
Zawieszenie ZPG Michała Ostrowskiego, jako osoby o znaczącym dorobku w tej dziedzinie, prowadzi do osłabienia zdolności całej prokuratury do skutecznego przeciwdziałania złożonym schematom przestępczym, takim jak oszustwa podatkowe, czy pranie brudnych pieniędzy.
Brak kluczowego koordynatora działań w tym obszarze może skutkować przerwaniem ciągłości prowadzonych postępowań, utratą impetu w śledztwach dotyczących dużych afer gospodarczych oraz zmniejszeniem skuteczności w odzyskiwaniu mienia pochodzącego z przestępstw. Przestępczość ekonomiczno-finansowa, ze względu na swoją złożoność i międzynarodowy, transgraniczny charakter, wymaga ciągłego, profesjonalnego nadzoru oraz specjalistycznej wiedzy, którą to konkretnie ZPG Michał Ostrowski wnosił na szczeblu Prokuratury Krajowej. Odsunięcie wymienionego potęguje ryzyko, że grupy przestępcze wykorzystają powstałą lukę w nadzorze, co może prowadzić do wzrostu liczby nieujawnionych przestępstw gospodarczych, w tym szczególnie w zakresie dysponowania środkami unijnymi.
Decyzja o zawieszeniu Michała Ostrowskiego ma znaczący oraz bezpośredni wpływ na funkcjonowanie pionu zwalczania przestępczości gospodarczej na wszystkich szczeblach prokuratury. Jako Zastępca Prokuratora Generalnego, wymieniony pełnił funkcję nadzorczą odnośnie do całego tego pionu. Zapewniał impuls do intensyfikowania prac oraz merytoryczną koordynację działań między jednostkami prokuratury, jak też służbami z nimi współpracującymi, takimi jak Centralne Biuro Śledcze Policji czy Krajowa Administracja Skarbowa. Jego odsunięcie było słusznie postrzegane jako naruszenie zasad transparentnego i obiektywnego działania prokuratury, co może prowadzić do destabilizacji struktur organizacyjnych i działań proceduralnych w pionie gospodarczym.
Brak doświadczonego lidera w tym obszarze skutkuje pogłębieniem chaosu w zarządzaniu sprawami, opóźnieniami w prowadzeniu postępowań oraz obniżeniem jakości decyzji procesowych. Ponadto, decyzja o zawieszeniu ZPG Michała Ostrowskiego, bez wyraźnych podstaw prawnych, podważa zaufanie do instytucji prokuratury, co może prowadzić do niechęci wśród prokuratorów niższych szczebli do podejmowania odważnych, szeroko zakrojonych działań w sprawach gospodarczych. W efekcie, efektywność pionu zwalczania przestępczości gospodarczej została znacząco osłabiona, co z czasem przełoży się na mniejszą liczbę skutecznych oskarżeń i wyroków skazujących w sprawach o charakterze ekonomiczno-finansowym.
Zawieszenie ZPG Michała Ostrowskiego, osoby kojarzonej z profesjonalizmem i niezależnością w prowadzeniu trudnych spraw gospodarczych, ma zdecydowanie negatywny wpływ na morale i motywację prokuratorów specjalizujących się w zwalczaniu przestępczości „białych kołnierzyków”. Decyzja ta, postrzegana przez środowisko jako politycznie motywowana, wysyła sygnał, że zaangażowanie w sprawy o wysokim znaczeniu publicznym może prowadzić do represji administracyjnych lub dyscyplinarnych. Tego typu działania zniechęcają prokuratorów do podejmowania inicjatyw w sprawach skomplikowanych, które wymagają odwagi i determinacji.
Ponadto, zawieszenie ZPG Michała Ostrowskiego jest postrzegane jako próba zablokowania śledztwa o istotnym znaczeniu prawno-ustrojowym, co dodatkowo podkopuje zaufanie prokuratorów do niezależności ich pracy. Obniżenie morale prowadzi do spadku zaangażowania w pracę, zmniejszenia liczby podejmowanych spraw o wysokim stopniu trudności oraz wzrostu obaw przed konsekwencjami służbowymi za podejmowanie kontrowersyjnych decyzji procesowych. W dłuższej perspektywie może to skutkować odpływem doświadczonych prokuratorów z pionu gospodarczego, co dodatkowo osłabi zdolność prokuratury do skutecznego działania.
Zawieszenie ZPG Michała Ostrowskiego ma również daleko idące konsekwencje dla bezpieczeństwa wewnętrznego Polski. Przestępczość ekonomiczno-finansowa, w tym oszustwa VAT-owskie, pranie pieniędzy czy korupcja, stanowi jedno z głównych zagrożeń dla stabilności gospodarczej i społecznej państwa. Skuteczne zwalczanie tych zjawisk wymaga sprawnego działania prokuratury oraz współpracy z innymi służbami, co było jednym z kluczowych zadań prokuratora Michała Ostrowskiego jako Zastępcy Prokuratora Generalnego.
Odsunięcie osoby o tak dużym doświadczeniu w koordynowaniu działań przeciwko zorganizowanym grupom przestępczym prowadzi do dalszego osłabienia zdolności państwa do przeciwdziałania zagrożeniom dla procesów gospodarczych, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne. Przykładowo, nieefektywne zwalczanie mafii VAT-owskich skutkuje wielomiliardowymi stratami dla budżetu państwa, co ogranicza środki na kluczowe obszary, takie jak obronność, ochrona zdrowia czy edukacja. Ponadto, działania ZPG Michała Ostrowskiego w zakresie ścigania przestępstw gospodarczych miały charakter systemowy, co pozwalało na skuteczne rozbijanie zorganizowanych struktur przestępczych. Jego zawieszenie tworzy dogodne warunki do odrodzenia się takich grup, co stanowi realne zagrożenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego kraju.
Reasumując. Bezprawne odsunięcie Zastępcy Prokuratora Generalnego Michała Ostrowskiego oznacza osłabienie zdolności do zwalczania przestępczości ekonomiczno-finansowej, prowadząc do wzrostu liczby przestępstw gospodarczych i strat dla budżetu państwa. Powoduje ono zmniejszenie sprawności i efektywności pionu zwalczania przestępczości gospodarczej, wynikające z braku koordynacji i nadzoru na najwyższym szczeblu. Obniża morale i motywację prokuratorów, skutkując mniejszym zaangażowaniem w sprawy gospodarcze i odpływem doświadczonych kadr. Stwarza negatywny wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne Polski, poprzez osłabienie zdolności państwa do przeciwdziałania zagrożeniom gospodarczym i destabilizację systemu wymiaru sprawiedliwości.
Decyzja o zawieszeniu ZPG Michała Ostrowskiego, postrzegana przez środowisko prokuratorskie jako politycznie motywowana, podważa zaufanie do niezależności prokuratury i może mieć długofalowe, negatywne konsekwencje dla funkcjonowania organów władzy publicznej w Polsce.
W związku z tym konieczne jest przywrócenie ZPG Michała Ostrowskiego do wykonywania obowiązków służbowych w pionie zwalczania przestępczości gospodarczej na szczeblu centralnym oraz podjęcie działań mających na celu przywrócenie zaufania do instytucji prokuratury.