Niezależne Stowarzyszenie Prokuratorów Ad Vocem, działając w obronie zasad praworządności, niezależności sądownictwa oraz transparentności procesu wyborczego, wyraża głęboką dezaprobatę wobec działań Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara opisanych w komunikacie opublikowanym na stronie Prokuratury Krajowej.
Uważamy, że podjęte przez Prokuratora Generalnego kroki budzą poważne wątpliwości co do ich zgodności z zasadami konstytucyjnymi, a także podważają zaufanie społeczne do instytucji odpowiedzialnych za szeroko rozumiany nadzór nad procesem wyborczym.
1. Kwestionowanie niezależności Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego oraz niezawisłości sędziów
Prokurator Generalny w swoim stanowisku wnosi o wyłączenie sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego od rozpoznawania protestów wyborczych, argumentując, że nie spełniają oni kryteriów niezawisłości i bezstronności. Uważamy, że takie działanie stanowi niedopuszczalną próbę ingerencji w niezależność sądownictwa oraz wzrost podważa konstytucyjny porządek instytucjonalny. Izba Kontroli Nadzwyczajnej została utworzona w ramach reformy sądownictwa i działa na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Kwestionowanie jej legitymacji przez Prokuratora Generalnego, bez wskazania konkretnej argumentacji na okoliczność naruszenia niezależności Sądu oraz niezawisłości sędziów w konkretnych sprawach, nosi znamiona politycznej presji na Sąd Najwyższy. Takie podejście może prowadzić do destabilizacji systemu wymiaru sprawiedliwości i podważenia autorytetu instytucji odpowiedzialnych za rozstrzyganie sporów wyborczych.
2. Selektywne podejście do protestów wyborczych
Z komunikatu wynika, że Prokurator Generalny uznał 28 z 30 protestów wyborczych za niespełniające wymogów ustawowych, co skutkowało wnioskiem o pozostawienie ich bez dalszego biegu. Jednocześnie jeden protest uznano za zasadny, choć bez wpływu na wynik wyborów, a w jednym przypadku wskazano na potrzebę weryfikacji przez Sąd Najwyższy zarzutu dotyczącego błędnego wpisywania głosów. Brak szczegółowego uzasadnienia dla odrzucenia większości protestów oraz jednostronne wskazanie na potrzebę weryfikacji w jednym przypadku mogą sugerować tendencyjność w podejmowaniu decyzji, co jest sprzeczne z zasadą równego traktowania wszystkich uczestników procesu wyborczego.
3. Wątpliwości co do wniosku o przeliczenie kart wyborczych
Prokurator Generalny wnosi o przeliczenie kart wyborczych w wybranych obwodowych komisjach wyborczych, wskazując na rzekomo „niewytłumaczalne różnice” w proporcji głosów między I a II turą wyborów. Uważamy, że takie działanie może prowadzić do podważenia wiarygodności całego procesu wyborczego, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie przedstawiono jednoznacznych dowodów na świadome fałszowanie wyników. Wniosek o ponowne przeliczenie kart wyborczych w wybranych komisjach, bez wskazania konkretnych naruszeń w innych przypadkach, może być postrzegany jako próba wybiórczego kwestionowania wyników wyborów w celu osiągnięcia określonych celów politycznych. Tego rodzaju działania Prokuratora Generalnego mogą wzbudzać niepokój społeczny i prowadzić do erozji zaufania do demokratycznych instytucji.
4. Brak transparentności i uzasadnienia decyzji
Komunikat Prokuratury Krajowej nie zawiera szczegółowego uzasadnienia dla decyzji Prokuratora Generalnego, co ogranicza możliwość społecznej kontroli nad jego działaniami. W demokratycznym państwie prawa, organy takie jak prokuratura powinny działać w sposób przejrzysty, umożliwiając obywatelom i instytucjom zrozumienie przesłanek podejmowanych decyzji. Przykładowo brak pełnego wyjaśnienia, dlaczego większość protestów uznano za bezzasadne, a jeden wybrano do dalszej weryfikacji, rodzi podejrzenia co do intencji Prokuratora Generalnego i może być interpretowany jako próba manipulacji procesem wyborczym.
5. Podważanie zaufania do procesu wyborczego.
Działania Prokuratora Generalnego, w szczególności publiczne kwestionowanie prawidłowości działań obwodowych komisji wyborczych oraz składu Sądu Najwyższego, mogą prowadzić do osłabienia zaufania obywateli do procesu wyborczego. W sytuacji, gdy wybory są fundamentem demokracji, tego rodzaju działania powinny być podejmowane z najwyższą ostrożnością i opierać się na niepodważalnych dowodach. Wnioski Prokuratora Generalnego, które nie znajdują pełnego uzasadnienia w faktach, mogą być wykorzystywane do tworzenia narracji o rzekomych nieprawidłowościach wyborczych, co w konsekwencji destabilizuje porządek społeczny.
Reasumując, stanowczo sprzeciwiamy się działaniom Prokuratora Generalnego Adama Bodnara opisanym w komunikacie z 12 czerwca 2025 r. Uważamy, że podejmowane przez niego kroki naruszają zasady niezależności sądownictwa i niezawisłości sędziowskiej, obiektywizmu oraz transparentności, a także mogą prowadzić do podważenia zaufania społecznego do procesu wyborczego.
Wzywamy Prokuratora Generalnego do powstrzymania się od działań, które mogą być interpretowane jako politycznie motywowane, oraz do przedstawienia szczegółowego uzasadnienia dla swoich decyzji. Jednocześnie apelujemy o poszanowanie konstytucyjnego porządku i niezależności instytucji odpowiedzialnych za rozstrzyganie sporów wyborczych.